znani/nieznani mapa

Te pinezki to ślady po Polakach, którzy podróżowali po świecie. Każdy kolor to inna postać. A przy każdym nazwisku prezentujemy krótką biografię. Zapoznajcie się z nimi i zainspirujcie. A może wzbogacicie naszą mapę innymi miejscami i historiami?

Góry Mościckiego, Grenlandia

IGNACY MOŚCICKI urodzony 1 grudnia 1867 roku w Mierzanowie, zmarł 2 października 1946 roku w Versoix. Polityk, chemik, naukowiec. Pochodził z rodziny szlacheckiej. Studiował chemię w Rydze, gdzie zawiązał konspiracyjną grupę polskich studentów i żołnierzy. Działał także w ruchu socjalistycznym. W obawie przed aresztowaniem wyemigrował do Londynu i Szwajcarii, aby rozwijać karierę naukową. Następnie zamieszkał we Lwowie, gdzie pracował na politechnice. Odegrał dużą rolę w rozwoju polskiego przemysłu chemicznego. 1 czerwca 1926 roku został wybrany przez zgromadzenie narodowe na stanowisko prezydenta, piastował je do wybuchu II wojny światowej.

Jezioro Dybowskiego, Grenlandia

Lodowiec Dybowskiego, Grenlandia

BENEDYKT DYBOWSKI urodził się 12 maja 1833 roku w Adamarynie, zmarł 30 stycznia 1930 roku we Lwowie. Przyrodnik, lekarz, podróżnik. Medycynę studiował w Dorpacie, Wrocławiu i Berlinie, gdzie zgłębiał również botanikę i paleontologię. Zyskał opinię wysokiej klasy badacza. Był czynnym uczestnikiem walk o niepodległość, członkiem Rządu Narodowego. Za udział w przygotowaniu powstania styczniowego został skazany na śmierć, zamienioną później na karę zesłania. Na Syberii podjął pracę badawczą. Jego badania jeziora Bajkał pokazały różnorodność fauny i flory tego obszaru, uznawanego wcześniej za prawie martwy. Po dwunastu latach powrócił do kraju, postanowił jednak ponownie wyjechać do Rosji, by kontynuować badania tym razem na Kamczatce. Tam jako lekarz bezinteresownie pomagał miejscowej ludności i kontynuował pracę naukową. Po powrocie do Polski objął katedrę zoologii na Uniwersytecie Lwowskim. Zmarł w wieku dziewięćdziesięciu siedmiu lat, pozostawiając po sobie bardzo bogaty dorobek naukowy.

Jezioro Romera, fiord, Grenlandia

Lodowiec Romera, Góry św. Eliasza, Alaska, USA, 822,05 m n.p.m.

EUGENIUSZ ROMER urodzony 3 lutego 1871 roku we Lwowie, zmarł 28 stycznia 1954 roku w Krakowie. Geograf, kartograf i podróżnik. Od młodych lat konspiracyjnie działał na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości. Studiował w Krakowie, Halle, Lwowie, Berlinie, Wiedniu i Lozannie. Wykładał jako profesor na Uniwersytecie Lwowskim. Odbył wiele wypraw górskich, podczas których prowadził liczne badania. Opracował Geograficzno-statystyczny atlas Polski, który był istotny przy wytyczaniu granic Polski po I wojnie światowej. Założył instytut kartograficzny Atlas.

Góry Śmigłego-Rydza, Grenlandia

EDWARD RYDZ-ŚMIGŁY urodził się 11 marca 1886 roku w Brzeżanach, zmarł 2 grudnia 1941 roku w Warszawie. Polityk, wojskowy. Pochodził z biednej rodziny, po śmierci rodziców, wychowywał go dziadek. Dzięki wsparciu rodziny Uranowiczów mógł ukończyć szkołę. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, postanowił jednak poświecić się działalności politycznej i wojskowej. Był dowódcą batalionu w Legionach Polskich, kierował Polską Organizacją Wojskową, dowodził w wojnie polsko-bolszewickiej, został mianowany marszałkiem Polski. W dniu ataku Niemiec na Polskę w 1939 roku objął funkcję Wodza Naczelnego. Po wkroczeniu wojsk Radzieckich udał się do Rumunii. Do Polski wrócił pod koniec października 1941 roku. Zmarł na atak serca.

Port Baranowicz, Wyspa Księcia Walii, Archipelag Aleksandra, Alaska, USA

FILIP BARANOWICZ – o Filipie Baranowiczu nie wiemy zbyt wiele poza ty, że mieszkał w Warszawie, skąd trafił na zesłanie. Trafił na Alaskę, gdzie w 1878 roku założył miasteczko portowe Port Baranowicz (Baranovich). Był na tych terenach jednym z pionierów rybołówstwa przemysłowego. Port używany jest również współcześnie, głownie przez poławiaczy łososia w sezonie wiosennym.

Góra Krzyżanowskiego, Wyspa Kościuszki, Archipelag Aleksandra, Alaska, USA

WŁODZIMIERZ KRZYŻANOWSKI urodzony 8 lipca 1824 roku w Rożnowie, zmarł 31 stycznia 1887 roku w Nowym Jorku. Inżynier, polityk, wojskowy. Jego ojciec, wujowie i brat walczyli o niepodległość Polski. On wziął udział w antypruskim powstaniu wielkopolskim w 1846 roku. Po klęsce powstania wyemigrował do USA, gdzie pracował jako inżynier i zaangażował się w działalność polityczną. W wyborach prezydenckich wsparł Abrahama Lincolna, a po wybuchu wojny secesyjnej zgłosił się do walki jako ochotnik. Po obronie Nowego Jorku został mianowany dowódcą pułku zwanego „Polskim Legionem”. Walczył w wielu bitwach. Po zakończeniu wojny pracował na stanowiskach urzędniczych. Zmarł w Nowym Jorku, ale po 50 latach jego szczątki zostały przeniesione na Narodowy Cmentarz w Arlington, gdzie prezydent Franklin D. Roosevelt wygłosił uroczystą mowę.

Wyspa Kościuszki, Archipelag Aleksandra, Alaska, USA

Kosciusko, miasto, Texas, USA

Hrabstwo Kosciusko, Indiana, USA

Park Narodowy Kościuszko, Nowa Południowa Walia, Australia

Góra Kościuszki, Góry Śnieżne, Alpy Australijskie, Australia, 2228 m n.p.m.

Kopiec Kościuszki: Uchańka, Tarnogród, Luchów Górny, Połaniec, Kraków, Janowiczki, Chebdzie, Olkusz, Polska

ANDRZEJ TADEUSZ BONAWENTURA KOŚCIUSZKO urodził się 4 lutego 1746 roku w Mereczowszczyźnie, zmarł 15 października 1817 roku w Solurze. Bohater walk o niepodległość Polski i Stanów Zjednoczonych, dowódca i inżynier wojskowy. Ukończył elitarną Szkołę Rycerską w Warszawie, edukację kontynuował w Paryżu. Po krótkim pobycie w Polsce, wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie podczas wojny o niepodległość opracowywał fortyfikacje. Przyczynił się do odniesienia wielu zwycięstw, zdobył sławę, został awansowany i nagrodzony. W 1784 powrócił do ojczyzny, która znajdowała się w krytycznym położeniu. 24 marca 1794 roku wybuchło powstanie kościuszkowskie, któremu przewodził. Po upadku insurekcji trafił do niewoli. Został zwolniony, ale musiał udać się na emigrację.

Sandusky, miasto, hrabstwa Sanilac, Michigan, USA

Sandusky, gmina, hrabstwo Crawford, Ohio, USA

Sandusky, miasto, hrabstwo Erie, Ohio, USA

Sandusky, gmina, hrabstwo Sandusky, Ohio, USA

Sandusky, gmina, hrabstwo Richland, Ohio, USA

Sandusky, rzeka, Ohio, USA

Sandusky, hrabstwo, Ohio, USA

Upper Sandusky, miasto, hrabstwo Wyandot, Ohio, USA

Sandusky, zatoka, jezioro Erie, Ohio, USA

ANTONI SADOWSKI urodzony w 1669 roku w Ostrowcu Świętokrzyskim, zmarł w 1736 roku w Amityville, Pensylwania. Osadnik w USA, kupiec, tłumacz języków indiańskich. Po pojmaniu przez Szwedów w Rydze podczas wojny w 1701 roku, uciekł z niewoli, przedostał się zagranicę i wyjechał do Ameryki, do kolonii Pensylwania. Zawiązał przyjazne stosunki z rdzenną ludnością, poznał języki indiańskie, dlatego gubernator kolonii powierzył mu stanowisko tłumacza urzędowego i wysyłał w misje poselskie i na negocjacje pokojowe z Indianami. Założył placówkę handlową, która dała początek miastu Sandusky, obecnie w hrabstwie Erie. Zginął z rąk Indian podczas wyprawy handlowej. Spekuluje się jednak również, że nazwa rzeki i zatoki Sandusky może pochodzić z języka Indian.

Hrabstwo Pulaski, Missouri, USA

Pulaski, miejscowość, Wisconsin, USA

Hrabstwo Pulaski, Indiana, USA

Hrabstwo Pulaski, Illinois, USA

Hrabstwo Pulaski, Virginia, USA

Mount Pulaski, miejscowość, Illinois, USA

Hrabstwo Pulaski, Kentucky, USA

Hrabstwo Pulaski, Arkansas, USA

Hrabstwo Pulaski, Georgia, USA

KAZIMIERZ MICHAŁ WŁADYSŁAW WIKTOR PUŁASKI Herbu Ślepowron urodzony 4/6 marca 1745 roku w Warszawie, zmarły 11 października 1779 pod Savannah. Bohater walk o niepodległość Polski i USA. W wieku jedynie 24 lat był jednym z dowódców konfederacji barskiej. Walczył w wielu bitwach, w jednej z nich został ranny. Brał udział w próbie porwania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, przez co musiał później uciekać z kraju. Trafił do Ameryki Północnej. Tam walczył w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych jako generał. W jednej z bitew uratował życie Jerzego Waszyngtona. Zmarł z powodu ran poniesionych podczas walk o Savannah. Otrzymał honorowe obywatelstwo Stanów Zjednoczonych, a 11 października obchodzi się tam Dzień Pamięci Generała Pułaskiego.

Miejscowość Domeyko, region Atakama, Chile

Cordillera de Domeyko, pasmo górskie w Andach, płn. Chile.o długości ok. 600 km, ciągnące się wzdłuż Pustyni Atakama na północy Chile

IGNACY DOMEYKO urodził się 31 lipca 1802 roku w Niedźwiadce Wielkiej, zmarł 23 stycznia 1889 w Santiago (Chile). Polsko-białoruski geolog, mineralog, inżynier górnictwa, meteorolog, badacz Ameryki Południowej. Po edukacji i aktywnym działaniu w Niemczech i Francji w 1837 roku pojawiła się szansa wyjazdu do Chile. Działalność Domeyki w Chile miała duże znaczenie dla tego kraju. Dzięki zainicjowanym przez niego licznym badaniom mineralogicznym i geologicznym rozwinął się tam przemysł górniczy, dając ubogiemu dotąd krajowi szansę wzbogacenia się i uniezależnienia od zagranicy. Oprócz tego, Domeyko przyczynił się do upowszechnienia w Chile oświaty i polepszenia jej poziomu. Pełniąc przez kilka lat funkcję rektora uniwersytetu Universidad de Chile w Santiago, spowodował obudzenie ruchu intelektualnego w zaniedbanym dotąd pod względem kulturalnym kraju.

miasto Brodowski, São Paulo, Brazylia

ALEKSANDER (ALEXANDRE) BRODOWSKI urodził się 7 stycznia 1855 roku w Zdziechowicach koło Środy Wielkopolskiej, zmarł 19 listopada 1899 roku w Szwajcarii. Inżynier kolejowy. Po studiach na Politechnice w Zurychu wyjechał do Brazylii, gdzie rozpoczął pracę w kampanii kolejowej. Jego kariera rozwijała się. Został generalnym inspektorem całej linii kolejowej Mogiana. Na jego cześć nazwano miasto, które rozwinęło się dzięki linii kolejowej, doprowadzonej przez Brodowskiego. Zmarł w Szwajcarii, gdzie wyjechał, by leczyć gruźlicę.

Szczyt Bernadzikiewicz, Lodowiec Continental, Andy, Argentyna

Góra Bernadzikiewicza, Góry Piłsudskiego, Spitzbergen, 751 m n.p.m.

STEFAN BERNADZIKIEWICZ urodzony 25 maja 1907 roku w Białymstoku, zmarł w nocy 18/19 lipca 1939 roku na Tirsuli, szczycie górskim w Himalajach. Inżynier mechanik, polarnik, taternik, himalaista. Ukończył studia na Politechnice w Warszawie, gdzie zatrudniony został na stanowisku asystenta. Wspinał się w Tatrach, na Spitzbergenie, Grenlandii i Kaukazie. Był uczestnikiem pierwszej polskiej wyprawy w Himalaje. Niestety zginął przed wejściem na szczyt, gdy w nocy na polski obóz zeszła lawina.

Półwysep Arctowskiego, Półwysep Antarktyczny, Antarktyda Zachodnia

Nunatak Arctowskiego, Półwysep Antarktyczny, Antarktyda Zachodnia

Góra Arctowskiego, Ziemi Palmera, Półwysep Antarktyczny, Antarktyda Zachodnia, 1410 m n.p.m.

Kopuła Arctowskiego, lodowiec, Wyspa Króla Jerzego, Szetlandy Południowe

Góry Arctowskiego, Wyspa Króla Jerzego, Szetlandy Południowe

Polska Stacja Antarktyczna im. Henryka Arctowskiego, Wyspa Króla Jerzego, Szetlandy Południowe

Góra Arctowskiego, Spitzbergen, Norwegia

Lodowiec Arctowskiego, Spitzbergen, Norwegia

HENRYK ARCTOWSKI urodził się 15 lipca 1871 roku w Warszawie, zmarł 21 lutego 1958 roku w Waszyngtonie. Nosił nazwisko Artz, które zmienił, by zaakcentować swoje polskie pochodzenie. Studia ukończył w Paryżu i belgijskim Liège, gdzie otrzymał posadę na uniwersytecie już w wieku 22 lat. W 1897 roku wziął udział w badawczej wyprawie na Antarktykę na statku Belgica. Ze względu na unieruchomienie statku przez zamarzające kry, członkowie ekspedycji zmuszeni byli, jako pierwsi Europejczycy spędzić zimę w okolicach bieguna południowego. Arctowski uczestniczył później jeszcze w dwóch wyprawach polarnych. W sumie w trakcie swojej kariery naukowej wydał prawdopodobnie ponad 400 publikacji. Pracował w USA, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wrócił do kraju. Odrzucił propozycję objęcia funkcji ministra oświaty i poświęcił się pracy naukowej na Uniwersytecie we Lwowie. W sierpniu 1939 r. wyjechał na międzynarodowy kongres do USA i wybuch wojny uniemożliwił mu powrót do kraju. Osiedlił się w Stanach Zjednoczonych na stałe. Zmarł w Waszyngtonie, ale zgodnie z ostatnią wolą został pochowany wraz z żoną w Warszawie.

Wyspa Kubarego, atol Ailinglapalap, wyspy Marshalla

Góra Kubarego, pasmo Finisterre, góry Nadbrzeżne, Papua-Nowa Gwinea, 1780 m n.p.m.

JAN STANISŁAW KUBARY urodził się 13 listopada 1846 roku w Warszawie, zmarł 9 października 1896 roku na wyspie Pohnpei (dawniej Ponape) na terenie Mikronezji. Podróżnik, etnograf, badacz Oceanii. Jako gimnazjalista był członkiem tajnej organizacji spiskowej, brał udział w powstaniu styczniowym. Zdezerterował i nawiązał współpracę z zaborcą. Ostrzegł jednak spiskowców, za co skazano go na zesłanie. By uniknąć zsyłki ponownie nawiązał współpracę z policją. Dręczony wyrzutami sumienia, uciekł do Berlina, skąd wyruszył do Oceanii, by zbierać eksponaty do tworzonego Muzeum Historii Naturalnej. Rysował mapy, opisywał życie, obyczaje i wygląd mieszkańców wysp i tłumaczył ich mowę. Ostro krytykował poczynania Europejczyków wobec lokalnej ludności. Przeżył wśród Papuasów 28 lat, jednak jego życie pełne było nieszczęśliwych zdarzeń. Duża część gromadzonych przez niego eksponatów muzealnych zatonęła, gdy transportowano je do Europy. Ożenił się i miał syna, który zmarł w młodym wieku. Założył plantację na wyspie Ponapę, którą stracił podczas lokalnego powstania. Utracił również pracę w muzeum i został bez środków do życia. Zginął w tajemniczych okolicznościach, do dziś nie wiadomo, czy przyczyną śmierci był atak serca, samobójstwo, czy morderstwo.

Wzgórze Beniowskiego, Madagaskar

MAURYCY BENIOWSKI (Maurice Auguste de Benyowsky) urodzony w 1746 roku w Vrbové, zmarł 23 maja 1786 na Madagaskarze. Żołnierz awanturnik, kosmopolita, autor słynnych pamiętników, polski podróżnik pochodzenia słowacko-węgierskiego. W kwietniu 1768 roku dotarł do Polski i od tej pory przedstawiał się jako Polak. Przystąpił do konfederacji barskiej, w wyniku czego w grudniu 1770 roku, zesłany został na wschodnie wybrzeże Kamczatki. Wraz z 90 buntownikami zorganizował ucieczkę statkiem. Przepłynęli przez Morze Beringa, do Japonii, Tajwanu i Makau, ostatecznie dotarli do Francji. Od 1772 roku Beniowski służył w wojsku francuskim. Rząd francuski, z królem Ludwikiem XV na czele, wysłał Beniowskiego na zbadanie dalekiego Madagaskaru, który miał stać się kolonią francuską. Po dwóch latach spędzonych na wyspie, 10 października 1776 roku Maurycy Beniowski został wybrany na króla Madagaskaru. Postanowił zalegalizować swoje rządy i wyruszył w podróż, aby znaleźć poparcie we Francji, Anglii, czy Ameryce. Przez kolejne 10 lat podróżował po świecie odwiedzając kolejne kraje. Po długiej podróży i licznych nieudanych próbach wyjednania sobie poparcia, w 1785 roku, wylądował po raz ostatni na północnym krańcu Madagaskaru. Po przybyciu zajął się budowaniem swej stolicy. W 1786 roku został znienacka zaatakowany przez oddział francuskiej ekspedycji wojskowej, w wyniku tej potyczki został ranny i zmarł 23 maja.

Mons Rogoziński, jeden z wierzchołków wulkanu Mongo-ma Lobah (Góra Bogów), Kamerun, 4070 m n.p.m.

STEFAN SZOLC-ROGOZIŃSKI urodzony 14 kwietnia 1861 roku w Kaliszu, zmarły 1 grudnia 1896 roku w Paryżu. Podróżnik, organizator pierwszej polskiej wyprawy badawczej do Afryki. Syn Ludwika Scholtza i Malwiny z Rogozińskich. Gdy osiągnął pełnoletniość, spolonizował swoje nazwisko na Szolc i przyjął nazwisko panieńskie matki, by podkreślić swoją polskość. Wstąpił do Akademii Marynarki Wojennej i już jako oficer odbywał swoje pierwsze dalekie podróże. Przygotował polską wyprawę badawczą do Kamerunu. Wraz z żoną pisarką Heleną Janiną Boguską (Hajotą) prowadził także plantację na wyspie Fernando Po. Podróżował również po Egipcie. Zginął w wieku 35 lat, potrącony przez Omnibus w Paryżu, gdzie przyjechał, by zdobyć fundusze na kolejną wyprawę.

Góra Kraszewskiego, jeden z wierzchołków wulkanu Mongo-ma Lobah (Góra Bogów), Kamerun, 4070 m n.p.m.

JÓZEF IGNACY KRASZEWSKI urodzony 28 lipca 1812 roku w Warszawie, zmarł 19 marca 1887 roku w Genewie. Pisarz, historyk, działacz społeczny. Urodził się w rodzinie ziemiańskiej. Debiutował w prasie pod pseudonimem Kleofas Fakund Pasternak. Podczas studiów został aresztowany za działalność konspiracyjną. W późniejszym okresie zajmował się majątkami na Wołyniu, objął redakcję „Gazety Codziennej”, kontynuował jednocześnie pracę literacką. Był autorem największej liczby dzieł wśród polskich pisarzy. Napisał 220 powieści, około 150 nowel, opowiadań i obrazków, 20 sztuk teatralnych, ponad 20 tomów prac historycznych i kilka tysięcy listów z podróży. W 1863 r. wyemigrował do Drezna, gdzie pisał dzieła patriotyczne pod pseudonimem Bolesławita. W 1883 r. został oskarżony o szpiegostwo na rzecz Francji i osadzony w twierdzy Magdeburgu. Po uwolnieniu wyjechał do Szwajcarii i poza Polską pozostał już do śmierci.

Góry Przewalskiego, łańcuch górski Kunlun, Wyżyna Tybetańska, Chiny, do 6973 m n.p.m.

Przewalsk, miasto, nazwa obowiązująca w latach 1889-21 i 1993-91, wcześniej i teraz Karakoł, Kirgistan

Góra Mollesona, nazwa buriacka, Kraj Zabajkalski, Rosja

MIKOŁAJ PRZEWALSKI urodził się 12 kwietnia 1839 roku w Kimborowie koło Smoleńska, zmarł 1 listopada 1888 roku w Karakole. Generał, geograf, podróżnik, badacz Azji o polskim pochodzeniu. Jego dziadek, kozak, otrzymał szlachectwo od Batorego. Ojciec Mikołaja wstąpił jednak do rosyjskiej armii i jako ochotnik walczył przeciw Polakom w powstaniu listopadowym. Sam Mikołaj, również jako ochotnik, zgłosił się do armii carskiej i walczył po stronie rosyjskiej w powstaniu styczniowym. Odbywał podróże, podczas których sporządzał mapy z terenu północnej i wschodniej Azji. Przemierzył ponad 33 tysiące kilometrów. Pierwszy na świecie opisał gatunek dziko żyjących koni, które nazwano końmi Przewalskiego. Podczas jednej z wypraw zachorował po wypiciu wody z rzeki i zmarł w Kirgistanie w mieście Karakoł, które nazwano później Przewalsk.

Przełęcz J. Toeplitz-Mrozowskiej, Pamir, Tadżykistan

JADWIGA TOEPLITZ-MROZOWSKA urodzona 14 października 1880 roku w Janowicach Poduszkowskich , zmarła 7 lipca 1966 roku w Varese (Włochy). Aktorka, inicjatorka licznych wydarzeń artystycznych, podróżniczka. W 1900 roku zadebiutowała na deskach Teatru Miejskiego we Lwowie. W kolejnych latach wzięła udział w kilkudziesięciu przedstawieniach we Lwowie, w Krakowie i Warszawie. W połowie 1906 roku wyjechała do Paryża, zachęcona życiem za granicą w 1907 na stałe opuściła rodzinne strony i za mieszkała we Włoszech. Po ślubie z Józefem Toeplitzem, finansistą włosko-polskiego pochodzenia, osiadła w Varese. Villa Toeplitz słynęła z egzotycznego ogrodu, obserwatorium astronomicznego oraz salonu artystycznego, gdzie spotykali się wybitni artyści. Do 1918 roku Jadwiga zjeździła całą Europę, później ruszyła w kierunku Azji. W kolejnych latach odbyła serię podróży do Indii, Persji, Kaszmiru, Tybetu i na Cejlon. W 1929 roku wyruszyła w podróż do Pamiru. Sama zorganizowała wyprawę eksploracyjną z udziałem profesora rzymskiego uniwersytetu, rosyjskiego operatora filmowego, włoskiego urzędnika ambasady i 6 tragarzy. Wyprawa trwała 2 miesiące. Jej uczestnicy konno i pieszo przebyli ponad 1800 km. Wyprawa przyczyniła się do poznania geografii Azji Centralnej oraz odkrycia nowej przełęczy w górach Kurtaka, w pobliżu jeziora Zorkul. Jako pierwsza kobieta Mrozowska otrzymała złoty medal Włoskiego Towarzystwa Geograficznego, które odkrytą przez nią przełęcz nazwało Passo J. Toeplitz-Mrozowska. Swoje wyprawy opisywała w artykułach i książkach oraz przedstawiała podczas odczytów w całej Europie. Jej teksty zawierały szczegółowe opisy podróży, ale także spotkań z ludźmi. Była nie tylko opowiadaczem historii, ale przede wszystkim świadomą podróżniczką.

Lodowiec (Grzbiet) Bohdanowicza/Bogdanowicza, Ałatau Zailijski, Tienszan, Kazachstan, 3.400 m n. p. m.

KAROL BOHDANOWICZ urodził się 29 listopada 1864 roku w Lucyniu, zmarł 5 czerwca 1947 roku w Warszawie. Geograf i geolog. Zdobył tytuł inżyniera górniczego, a już na studiach wziął udział w pierwszej wyprawie badawczej na Ural. Pracował jako geolog przy budowie ważnych linii kolejowych w Rosji, również kolei transsyberyjskiej. Zajmował się przede wszystkim poszukiwaniem cennych złóż na planowanej trasie przejazdu pociągu. Odkrył wraz ze współpracownikami m.in. spore złoża złota i węgla. Był członkiem towarzystw międzynarodowych, piastował wysokie stanowiska naukowe i urzędnicze najpierw w Rosji, a później w Polsce. Podróżował po całym świecie, jednak najbardziej cenione są jego badania poczynione na Syberii.

Góra Staszica, Spitzbergen, Norwegia, 991 m n.p.m.

STANISŁAW STASZIC urodził się przed 6 listopada 1755 roku w Pile, zmarł 20 stycznia 1826 roku w Warszawie. Polityk, pisarz, tłumacz, publicysta, filozof, przyrodnik, duchowny. Jego ojciec i dziadek byli burmistrzami w Pile, on ukończył seminarium duchowne w Poznaniu i uzyskał święcenia. Studiował we Francji i Niemczech. Pracował jako wychowawca i doradca dla rodziny Zamoyskich, podróżował po Polsce, wykonując badania geologiczne i geograficzne. Jeden z najważniejszych twórców myśli polskiego oświecenia, prekursor spółdzielczości, działał na rzecz rozwoju przemysłu i polepszenia sytuacji chłopów, zwolennik gruntownych reform w kraju. Obejmował stanowiska ministra i radcy stanu. W jego pogrzebie wzięło udział 14000 osób, a znaczna część jego majątku została przekazana na cele społeczne.

Góra Curie-Skłodowskiej, Spitzbergen, Norwegia, 895 m n.p.m.

MARIA CURIE-SKŁODOWSKA urodzona 7 listopada 1867 roku w Warszawie, zmarła 4 lipca 1934 roku w Passy. Wybitna chemiczka i fizyczka. W Warszawie ukończyła naukę w szkole średniej i podjęła pracę nauczycielki. Po 8 latach wyjechała do Paryża, by rozpocząć studia na Sorbonie. Realizowała przełomowe badania z zakresu promieniotwórczości. Wraz ze swym mężem oraz współpracownikiem została wyróżniona Nagrodą Nobla z fizyki. Jako pierwsza kobieta w historii została profesorem na Sorbonie. W 1911 roku odebrała drugą Nagrodę Nobla, tym razem z dziedziny chemii za wyizolowanie polonu i radu. Tylko cztery osoby kiedykolwiek otrzymały tę nagrodę więcej niż raz. Maria Curie-Skłodowska jest wśród nich jedyną kobietą i jedyną osobą, którą uhonorowano w dwóch różnych dyscyplinach. Zmarła na białaczkę, spowodowaną długotrwałym oddziaływaniem promieniowania.

Góra Kopernika, Spitzbergen, Norwegia, 1055 m n.p.m.

MIKOŁAJ KOPERNIK urodzony 19 lutego 1473 w Toruniu, zmarły przed 21 maja 1543 roku we Fromborku. Astronom, a także matematyk, prawnik, ekonomista, lekarz, tłumacz. Urodził się w rodzinie kupieckiej, studiował na Akademii Krakowskiej oraz na Uniwersytecie w Bolonii i w Padwie. Pełnił funkcję kanonika, co zapewniało mu utrzymanie. W 1543 roku zostało opublikowane jego najsłynniejsze dzieło „O obrotach ciał niebieskich”, będące opracowaniem teorii heliocentrycznej. Udowodnienie, że to planety krążą wokół słońca, a nie słońce wokół ziemi było przełomowe nie tylko dla nauki, ale również dla dominującego światopoglądu, filozofii, religii i polityki. Mikołaj Kopernik zmarł w wyniku wylewu krwi do mózgu tuż po wydaniu jego epokowego dzieła.

Lodowiec Biernawskiego, Spitzbergen, Norwegia

WITOLD BIERNAWSKI urodził się 2 grudnia 1898 roku w Sosnowicy, zmarł 30 czerwca 1957 roku w Warszawie. Inżynier, specjalista obróbki metali, profesor Akademii Górnoczo-Hutniczej w Krakowie. Uczestnik pierwszej polskiej wyprawy na Spitzbergen w 1934 roku. Podczas wyprawy wykonywał zadania radiotelegrafisty oraz sporządzał zdjęcia fotogrametryczne. Zbierał także materiał filmowy, z którego miał powstać reportaż. Film nosić miał nazwę „Do Ziemi Torella”, nie wiadomo jednak czy ostatecznie powstał i był gdzieś prezentowany.

Wyspy Cywolko, Archipelag Nordenskiölda, Morze Karskie, Rosja

Zatoka Cywolki, Nowa Ziemia, Morze Karskie, Rosja

Wyspa Cywolki, Nowa Ziemia, Morze Karskie, Rosja

AUGUST CYWOŁKA/CYWOLKA urodził się 14 lipca 1812 roku w Warszawie, zmarł 16 marca 1839 roku na Nowej Ziemi. Podróżnik, uczestnik wypraw na Nową Ziemię. Rodzice pragnęli, by został aktorem, on jednak marzył o szkole morskiej i dalekich podróżach. Mimo niskiego pochodzenia, dzięki nadzwyczajnym zdolnościom jego marzenia się spełniły, otrzymał przydział do floty bałtyckiej. Trzykrotnie wziął udział w badawczych wyprawach na Nową Ziemię, gdzie dokonywał opisów i obserwacji nowoodkrytych terenów. Podczas trzeciej wyprawy zachorował na szkorbut i zmarł.

Wygasły Wulkan Czerskiego, Dolina Tunkińska, Rosja

Góra Czerskiego, Góry Bajkalskie, Rosja, 2588 m n.p.m.

Kamień Czerskiego, szczyt, Góry Przymorskie, Rosja, 728,4 m n.p.m.

Przełęcz Czerskiego, Góry Chamar-Daban, Rosja

Dolina Czerskiego, Góry Sajany, Rosja

Góry Czerskiego, Syberia Wschodnia, Rosja, do 3003 m. n.p.m.

Wodospad Czerskiego na rzece Chorok, Syberia, Rosja

Szczyt Czerskiego (Pik Czerskiego), Góry Chamar-Daban, Rosja, 2090 m n.p.m.

Stanowisko Czerskiego, teren obejmujący osiedla ludzi pierwotnych, okolice Irkucka, Rosja

Góry Czerskiego , Kraj Zabajkalski, Rosja, do 1644 m n.p.m.

Czerski, miasto, Jakucja, Rosja

JAN CZERSKI urodził się 15 maja 1845 roku w majątku Swołna na terenie dzisiejszej Białorusi, zmarł 7 lipca 1892 roku podczas prowadzenia badań nad rzeką Kołymą. Przyrodnik, geolog, paleontolog, badacz Syberii. Zesłany na Syberię za udział w powstaniu styczniowym, został przymusowo wcielony do armii. Prowadził badania geologiczne i paleontologiczne w rejonie Omska, gdzie przebywał. Zwolniony ze służby kontynuował badania w różnych częściach Syberii. Odbył wiele ekspedycji badawczych. Zmarł podczas jednej z nich.

Szczyt Czekanowskiego, Góry Chamar-Daban, Rosja, 2069 m n.p.m.

Stojanka Czekanowskiego, miejscowość, Rosja

Góry Czekanowskiego, Jakucja, Rosja, do 529 m n.p.m.

ALEKSANDER PIOTR CZEKANOWSKI urodził się 12 lutego 1833 roku w Krzemieńcu na Wołyniu, zmarł 30 października 1876 roku w Petersburgu. Geolog i podróżnik, badacz Syberii. Krótko po skończeniu studiów został zesłany na Syberię, gdyż podejrzewano go o udział w powstaniu styczniowym. Pomimo przymusowej pracy i ciężkich warunków przez okres zesłania prowadził badania naukowe przy pomocy samodzielnie skonstruowanych przez siebie narzędzi. Również po zwolnieniu z przymusowej pracy kontynuował badania Syberii. Pod koniec życia przeniósł się do Petersburga, by opracować zebrany materiał, gdzie zmarł z powodu przedawkowania leków.

Archipelag Potockiego (nazwa obowiązująca do połowy XX wieku), Morze Żółte, Chiny

JAN POTOCKI Herbu Pilawa urodzony 8 marca 1761 roku w Pikowie lub w Kuryłówce, zmarły 23 grudnia 1815 roku w Uładówce koło Pikowa. Pisarz, podróżnik, archeolog, polityk. Pochodził z rodziny magnackiej, zdobył staranne wykształcenie za granicą. Odbył liczne podróże. Walczył w armii Austriackiej i Zakonie Maltańskim, m. in. tocząc bitwy z piratami na morzu śródziemnym. Swoje przygody opisywał w dziennikach. Interesował się historią Słowian, zajmował się badaniami archeologicznymi. Poseł na sejm czteroletni. Jako pierwszy Polak wziął udział w powietrznej podróży , gdy odbył lot balonem z Jeanem Blanchardem. W późniejszym okresie otrzymał wysokie stanowiska na dworze carskim. Przewodził badaniom podczas wielkiej rosyjskiej wyprawy poselskiej do Chin, która jednak nie dotarła do celu. Mimo to na cześć hrabiego nazwano archipelag na Morzu Żółtym. Jego najsłynniejszym literackim dziełem jest powieść napisana po francusku Rękopis znaleziony w Saragossie. Prawdopodobnie popełnił samobójstwo, ale z wydarzeniem tym związane są liczne spekulacje.

Pin It on Pinterest